Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

commorari C

  • 1 commorari

    пробыть, оставаться (1. 18 § 3 p. 33, 7. 1. 4 D. 50, 5).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > commorari

  • 2 commoror

    commorari, commoratus sum V DEP
    stop/stay/remain, abide; linger, delay; detain, be delayed (menses); dwell on

    Latin-English dictionary > commoror

  • 3 commoror

    commoror (conmoror), āri, ātus sum [st2]1 [-] s’arrêter, s’attarder, séjourner. [st2]2 [-] retarder, arrêter, retenir.    - commorari in aliqua re: insister sur qqch.    - in armis civilibus commorari, Cic. Fam. 6, 10, 1: rester engagé dans les guerres civiles.    - commorari cum singulis syllabis, Quint. 8, prooem. § 31: s'arrêter sur chaque syllabe.
    * * *
    commoror (conmoror), āri, ātus sum [st2]1 [-] s’arrêter, s’attarder, séjourner. [st2]2 [-] retarder, arrêter, retenir.    - commorari in aliqua re: insister sur qqch.    - in armis civilibus commorari, Cic. Fam. 6, 10, 1: rester engagé dans les guerres civiles.    - commorari cum singulis syllabis, Quint. 8, prooem. § 31: s'arrêter sur chaque syllabe.
    * * *
        Commoror, pen. cor. commoraris, commorari. Cic. Sejourner, S'arrester et demourer en quelque lieu pour quelque temps.
    \
        Commorari verbis pluribus in re aliqua. Cic. Demourer longuement sur un propos.
    \
        Commorari, habitare, et haerere in re aliqua. Cic. S'arrester.
    \
        Commorari aliquem. Plaut. Retarger.

    Dictionarium latinogallicum > commoror

  • 4 commoror

    com-mŏror ( conm-), ātus, 1, v. dep. n. and a. ( act. access. form ‡ commŏro, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.).
    I.
    Neutr.
    A.
    Prop., to stop somewhere, to tarry, linger, abide, sojourn, remain, stay (class.;

    most freq. in Cic. (about thirty times) and in Quint.): Romae,

    Cic. Quint. 6, 23; id. Att. 5, 12, 3:

    Ephesi,

    id. Fam. 3, 5, 5:

    Asturae,

    id. ib. 6, 19, 2:

    Brundisii,

    Suet. Aug. 17:

    ibidem,

    Cic. Clu. 13, 37:

    hic,

    Quint. 4, 2, 22:

    ad Helorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95 (ad Cybistra, id. Fam. 15, 4, 6; B. and K. moratus): circum istaec loca, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 1:

    apud aliquem,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    apud Alyziam,

    id. Fam. 16, 3, 1:

    in tam miserā vitā,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6.— Absol.:

    Milo paulisper, dum se uxor comparat, commoratus est,

    Cic. Mil. 10, 28:

    commorandi natura devorsorium nobis, non habitandi locum dedit,

    id. Sen. 23, 84:

    quaesivit... an tardare ac commorari te melius esset,

    id. ad Brut. 1, 18, 1:

    paulisper consistere et commorari,

    id. Rosc. Com. 16, 48; Suet. Tib. 11.—Of things:

    commorantes menses trahere,

    bring in, Plin. 22, 25, 71, § 147.—
    B.
    Trop. (mostly with in or absol.; only once [p. 383] with cum):

    consilium diutius in armis civilibus commorandi,

    Cic. Fam. 6, 10, 1; Quint. 8, 3, 46:

    cum singulis paene syllabis,

    id. 8, prooem. §

    31: in componendā togā,

    id. 11, 3, 156.—Of discourse:

    ut haereat in eādem commoreturque sententiā,

    to dwell upon, Cic. Or. 40, 137 (quoted by Quint. 9, 1, 41); cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    fortasse supervacaneum fuerit hic commorari,

    Quint. 4, 2, 22. — Absol.:

    ipsa mihi veritas manum injecit et paulisper consistere et commorari cogit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 48.—
    II.
    Act., to stop, detain, retard one (ante- and post-class.).—

    Prop.: an te auspicium conmoratum est?

    Plaut. Am. 2, 2, 58:

    me nunc conmoror, has foris quom non ferio,

    id. Ps. 4, 7, 35:

    cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64; Sen. Contr. 2, 14, 10; Isid. Orig. 11, 3, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > commoror

  • 5 conmoror

    com-mŏror ( conm-), ātus, 1, v. dep. n. and a. ( act. access. form ‡ commŏro, āre, acc. to Prisc. p. 797 P.).
    I.
    Neutr.
    A.
    Prop., to stop somewhere, to tarry, linger, abide, sojourn, remain, stay (class.;

    most freq. in Cic. (about thirty times) and in Quint.): Romae,

    Cic. Quint. 6, 23; id. Att. 5, 12, 3:

    Ephesi,

    id. Fam. 3, 5, 5:

    Asturae,

    id. ib. 6, 19, 2:

    Brundisii,

    Suet. Aug. 17:

    ibidem,

    Cic. Clu. 13, 37:

    hic,

    Quint. 4, 2, 22:

    ad Helorum,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 95 (ad Cybistra, id. Fam. 15, 4, 6; B. and K. moratus): circum istaec loca, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 1:

    apud aliquem,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 13:

    apud Alyziam,

    id. Fam. 16, 3, 1:

    in tam miserā vitā,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6.— Absol.:

    Milo paulisper, dum se uxor comparat, commoratus est,

    Cic. Mil. 10, 28:

    commorandi natura devorsorium nobis, non habitandi locum dedit,

    id. Sen. 23, 84:

    quaesivit... an tardare ac commorari te melius esset,

    id. ad Brut. 1, 18, 1:

    paulisper consistere et commorari,

    id. Rosc. Com. 16, 48; Suet. Tib. 11.—Of things:

    commorantes menses trahere,

    bring in, Plin. 22, 25, 71, § 147.—
    B.
    Trop. (mostly with in or absol.; only once [p. 383] with cum):

    consilium diutius in armis civilibus commorandi,

    Cic. Fam. 6, 10, 1; Quint. 8, 3, 46:

    cum singulis paene syllabis,

    id. 8, prooem. §

    31: in componendā togā,

    id. 11, 3, 156.—Of discourse:

    ut haereat in eādem commoreturque sententiā,

    to dwell upon, Cic. Or. 40, 137 (quoted by Quint. 9, 1, 41); cf. id. de Or. 2, 72, 292:

    fortasse supervacaneum fuerit hic commorari,

    Quint. 4, 2, 22. — Absol.:

    ipsa mihi veritas manum injecit et paulisper consistere et commorari cogit,

    Cic. Rosc. Com. 16, 48.—
    II.
    Act., to stop, detain, retard one (ante- and post-class.).—

    Prop.: an te auspicium conmoratum est?

    Plaut. Am. 2, 2, 58:

    me nunc conmoror, has foris quom non ferio,

    id. Ps. 4, 7, 35:

    cantharum,

    id. Men. 1, 2, 64; Sen. Contr. 2, 14, 10; Isid. Orig. 11, 3, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > conmoror

  • 6 consisto

    cōn-sisto, stitī, ere, sich beistellen, d.i. sich hinstellen, I) im allg., sich hinstellen, hintreten, auftreten, 1) eig.: a) v. Fuße u. v. leb. Wesen, ubi (crus) consistit, calx quoque terram non contingit, Cels. – is qui proxime constiterat, der Zunächststehende, Val. Max.: qui constitit intus, Ov.: c. ex diverso, Quint.: eo loci, ubi etc., Val. Max. – c. ad mensam, Cic.: ad aras, Ov.: ad fores Capitolii, Suet.: ante vestibulum regiae, Curt.: ante oculos (auch bildl.), Ov.: apud ripam, Suet.: circa alqm (von mehreren), Curt.: iuxta alqm, Eutr.: in caelo iuxta solium Iovis, Suet.: inter aves albas (v. Raben), Ov.: post (hinter) alqm, Quint.: supra ripam stagni (v. Vögeln), Ov. – in vinea media, Cic.: in limine domus suae, Curt.: in extrema parte theatri, Val. Max.: pontibus crebris (v. Bienen), Verg.: c. in pedes, auf die F. zu stehen kommen, Sen. ep. 121, 8. – calce aliquem super ipsum os debere consistere, mit dem Hacken müsse einer auf den (ausgetretenen) Knochen treten, Cels. 8, 14. – mit Ang. wie? durch Advv., recte et in loco, Cic.; od. (als wer?) durch Adii., hi proximi constitere, Liv.: ne quem paterentur in circo forove nisi positis lacernis togatum consistere, Suet.: consistens inter fratres medius, Suet. – So nun bes.: α) als Betrachter sich hinstellen, hinzutreten, fert animus propius consistere (bildl. = die Sache näher zu besprechen), Ov. art. am. 3, 467. – β) als Zuhörer in einer Versammlung sich einfinden, tota in illa contione Italia constitit, Cic. Sest. 107. – γ) zu einer Leistung, bes. zum Kampf sich hinstellen, auftreten, sich aufstellen, vom Zitharöden, ut constitit, Suet. Ner. 21 2: v. einem Possenreißer, in scaena vero postquam solus constitit, Phaedr. 5, 5, 13. – v. Redner, c. in communibus suggestis, Cic. Tusc. 5, 29. – Aesopus media subito in turba constitit, Phaedr. 4, 5, 29. – v. Schützen (beim Wettschießen), post acer Mnestheus adducto constitit arcu, Verg. Aen. 5, 507. – vom Faustkämpfer, Athleten, Verg. Aen. 5, 426. Plin. 7, 83: v. Zweikämpfern, c. inter duas acies, Liv. 7, 10, 9: vom Gladiator, cum alqo, Petr. 19, 5 (übtr.). – v. Wächter, Schützer, Verteidiger einer Örtl., sich aufstellen, sich postieren, ante fores curiae, Val. Max.: in porta, Caes.: in ponte sublicio, Val. Max.: pari intervallo, Caes. – bes. als milit. t. t., sich aufstellen zum Kampf, Stellung nehmen, antreten, ne saucio quidem eius loci, ubi constiterat, relinquendi facultas dabatur, Caes.: c. iuxta, Caes.: contra, Caes. – c. ad Alliam, Liv.: circa alqm, Liv.: inter primos, Curt.: sub muro, Caes.: pro castris, Sall.: in sinistro cornu propius montes, Liv.: cum equitibus contra pedites, Curt.: in foro cuneatim, Liv.: in sinistra parte acie (in Schlachtordnung), Caes. – m. in u. Akk., in orbem (in einem Kreis, im Kr.), Caes.: acies quadratum consistit in agmen (in einer viereckigen Marschkolonne), Tibull. – sine ducis opera copiae sic ordinatae consistunt, ut etc., Nep.: proximi cornibus constiterunt regii equites, Liv.: naves profectae ex portu nostris adversae constiterunt, Caes. – δ) als gerichtl. t. t., vor Gericht treten, -erscheinen, als Zeuge, loco testis, Val. Max. 8, 5, 6. – gew. als Kläger = seine Sache vor Gericht führen, rechten, prozessieren,ad horam, Quint.: in iure, ICt.: cum matre, Sen.: cum debitoribus, ICt.: adversus dominos, ICt.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.

    b) v. lebl. Subjj., und zwar als t. t. des Würfelspiels, v. Wurf, zu stehen kommen = fallen, quadringentis talis centum Venerios non posse casu consistere, Cic. de div. 2, 48.

    2) übtr.: a) sich auf jmds. Seite mit seiner Ansicht stellen, jmdm. beitreten, mit jmd. übereinstimmen (Ggstz. dissidere), videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis consistere, re dissidere; cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare, Cic. de fin. 4, 72 zw. – b) mit jmd. sich in Erörterung über etwas einlassen, mit jmd. disputieren, de alqa re, cum alqo de alqa re, adversus alqd, Eccl.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.

    II) insbes., von der Bewegung aus sich hinstellen = stille stehen, stehen bleiben, A) übh., stille stehen, stehen bleiben, haltmachen (Ggstz. ire, progredi, inambulare, moveri u. dgl.), 1) eig.: a) v. leb. Wesen: consistite! Ov.: ubi ad ipsum veni diverticulum, constiti, Ter.: egressi tecta consistimus, Plin. ep.: ire modo ocius, modo consistere, Hor. – constitit hic, Verg.: c. procul, Ov.: c. non eodem loci prae ardore (v. (Redner), Suet. – u. im Bilde, in hoc igitur campo cum liceat oratori vagari libere atque ubicumque constiterit, consistere in suo, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari cogit, Cic. – c. ante domum, Ov.: c. citra limen foresque, Ov.: neque is consistens in loco (auf der Stelle), sed inambulans atque ascensu ingrediens arduo, Cic.: iumenta, quae Dareum vehebant, in quadam valle constiterant, Curt.: quocumque constiti loco (wo ich gehe und stehe), ibi cogitationes meas tracto, Sen.: c. limine, Ov. – So nun bes.: α) der Unterhaltung wegen stehen bleiben, consistimus, Hor.: viatores etiam invitos consistere cogunt, Caes. – cum hoc consistit, hunc amplexatur, Cic.: in hoc loco cum altero constitit, Plaut. – β) neugierig, betrachtend, bewundernd, staunend usw. stehen bleiben, prohibitis per militem obviis ac viatoribus respicere usquam vel consistere, Suet.: hanc effigiem eius subinde respicere, sub hac consistere, praeter hanc commeare, Plin. ep.: bestiae saepe immanes cantu flectuntur et consistunt, Cic.: Hypsipyle vacuo consistit in thalamo (vor Verwunderung und Schmerz), Prop. – im Passiv unpers., ista quae spectantur, ad quae consistitur, Sen. – γ) mitten im Tanze stille halten, si ludius constitit aut tibicen repente conticuit, Cic. de har. resp. 23 – δ) als milit. t. t., stille stehen, haltmachen, Rast machen, standhalten, sich setzen, sowohl für kurze Zeit, im Kampfe, auf dem Marsche, auf der Flucht, agmen nec progredi nec consistere audet, Curt.: agmen od. signa consistere iubet, Curt. u. Liv.: nemo consistere audet, Caes.: is locus ubi constitissent, ihr jetziger Lagerplatz, Caes.: constitit nusquam prius, quam ad Vada venit, Brut. in Cic. ep. – c. ad medium fere spatium, Caes.: c. paulum ad Rubiconem, Suet.: ad bivia, Liv.: ante oppidum, Hirt. b. Afr.: prope hostem, Caes.: sub castris Afranii, Caes.: signa consistunt in radicibus collium, Liv.: c. in hac urbe diutius quam usquam, Curt.: in locis superioribus u. bl. locis superioribus, Caes.: consistit a fuga Romana acies, Liv. – als auch auf die Dauer, eine feste Stellung einnehmen, sich festsetzen, cum (Pompeius) constiterit et timere desierit, Balb. in Cic. ep.: ego, ne consistere possit in Italia Antonius, dabo operam, Brut. in Cic. ep.: (Antonius) non mehercules horam constitisset, Planc. in Cic. ep. – ε) als Reisender, Flüchtling an einem Orte haltmachen, anhalten, sich aufhalten, v. Seefahrern auch = wo sich vor Anker legen, wo anlegen, sowohl augenblicklich, plura scribam ad te cum constitero; nunc eram plane in medio mari, Cic.: in quibus (oppidis) consistere praetores et conventum agere solebant, Cic.: c. unum diem Veliae, Cic.: Romae vix triduum, Cic.: ad ancoram unā nocte, Cic.: contra Lissum in ancoris (v. Schiffen), Caes.: in portu (v. Schiffen), Liv. – als auch auf die Dauer sich wo aufhalten, sich niederlassen, sich ansässig machen, hic, Sen.: in agris Cadurcorum, Hirt. b. G.: in Aonia, Ov.: in ea sede, Curt.: nec tamen hāc profugum consistere Pelea terrā fata sinunt, Ov. – v. den in einer Provinz sich aufhaltenden, ansässigen röm. Bürgern, ibi negotiandi causā, Caes.: Uticae, Val. Max. – ζ) als Verkäufer wo seinen Stand haben, ausstehen, feil haben, ede, ubi consistas, Iuven. 3, 296: c. in taberna, Varr. LL. 5, 5; in schola, sub theatro Aug. Pompeiano, Corp. inscr. Lat. 6, 9404. – η) als Kollegium wo zusammentreten, in Palatio, Corp. inscr. Lat. 6, 8750: Arelicae, ibid. 5, 4017: Clastidi, ibid. 5, 7357. Vgl. Mommsen im Hermes 7, 309 f.

    b) von lebl. Subjj.: vel concĭdat omne caelum omnisque natura (N. = Schöpfung) consistat necesse est, Cic.: oculus consistit (Ggstz. huc illucve sine ratione movetur), Cels.: Ixionii vento (durch den W. = durch den Stillstand des W.) rota constitit orbis, Verg.: inanes nuces in summo umore consistere (sich halten, verbleiben) et plenas integro fructu ad ima deferri, Petr.: illic et nebulas, illic consistere nubes iussit, sich lagern, Ov. – So nun bes.: α) v. Flüssigkeiten, stillstehen (Ggstz. fluere, profluere, manare), ut, si pluerit, non consistat aqua, Varr.: quin rapidum placidis etiam mare constitit undis, Tibull.: ter frigore constitit Ister, Ov.: v. Blut usw., tandem constitit sanguis, Curt.: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, Enn. tr. fr. – v. Most, sich setzen, cum iam perfecte mustum deferbuit et constitit, Col. 12, 21, 3. – u. als mediz. t. t., Konsistenz gewinnen, album ex ovo cnm rosa (Rosenöl) mixtum, adiecto, quo facilius consistat, contritae rosae pulvere, Cels. 4, 27 (20), 1. p. 154, 2 D. – β) v. Magen, Unterleib, von der Ausleerung nach oben od. unten (vom Erbrechen od. Durchfall nachlassen, sich beruhigen, stehen (als mediz. t. t.), stomachus od. ventriculus consistit, Cels.: alvus consistit, Cels. – u. v. den Absonderungen nach oben u. unten selbst, stehen, pituitae cursus (Schleimabsonderung) consistit, Cels.: tanta me διάῤῥοια arripuit, ut hodie primum videatur posse consistere, Cic.

    2) übtr.: a) v. Pers.u. personif. Lebl., α) stehen bleiben, αα) in der Rede bei einem Punkte stehen bleiben, verweilen, um ihn näher zu besprechen, quoniam ille hic constitit paulisper, mihi quoque necesse est paulum commorari, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari coëgit, Cic. – m. in u. Abl., in uno nomine, Cic.: in singulis, Cic. – ββ) innerhalb der Grenzen eines Faches, einer Methode stehen bleiben, sich halten, m. intra u. Akk., intra professionem suam, Cels.: u. Passiv unpers., intra quietem et unctionem et cibum consistendum est, Cels. – u. übh. innerhalb einer Grenze bei etw. stehen bleiben, es bei etw. bewenden lassen, maledictum, quod intra verba constitit, Ps. Quint. decl. 279. – u. in einem Stande verbleiben, m. in u. Abl., seu fortunā seu voluntate in equestri ordine usque ad Augusti patrem, Suet. Aug. 2, 2. – β) bestehen = existieren, sine agri cultoribus nec consistere mortales nec ali posse manifestum est, Col. 1. praef. 6.

    b) von Zuständen, α) stille stehen übh., teils = weder zu-, noch abnehmen, einen Stillstand eintreten lassen, im Stillstand begriffen sein (Ggstz. augeri, increscere od. decedere, minui), cum febris augeatur, consistat, decedat, Cels.: morbus increscit, consistit, minuitur, Cels. – teils = zum Stillstand kommen, stocken, nachlassen, aufhören, si infinitus forensium rerum labor... aetatis flexu constitisset, Cic.: quā novā re oblatā omnis administratio belli consistit, Caes.: cum ad Trebiam terrestre constitisset bellum, Liv. (vgl. Drak. Liv. 35, 4, 1. Fabri Liv. 21, 49, 1): consistere usura debuit, quae erat in edicto meo, die in m. E. erlaubte Verzinsung mußte aufhören, Cic.: infracta constitit ira, Ov. (s. Bach Ov. met. 6, 627). – β) wo seinen Sitz nehmen, Platz greifen, αα) v. körperl. Übeln, teils übh. wo seinen Sitz nehmen od. haben, morbus consistit in toto corpore od. intra intestina, Cels.: maximi dolores in macerrimis consistunt corporis partibus, Sen.: si (erysipelas) circa cervicem aut caput constitit, Cels. – teils (wie καθίστημι) anhalten, fortdauern, Konsistenz gewinnen, sich festsetzen, si nihilo magis malum constitit, Cels.: dolor constitit cum furore, Scrib. – ββ) v. andern Zuständen, wo Platz greifen, stattfinden, teils = wo zur Anwendung und Geltung kommen, ut unde culpa orta esset, ibi poena consisteret, Liv.: in quo (viro) non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere, Cic.: non in te quoque constitit idem exitus, Ov.: si putabit posse omnia penes unum consistere (könne in der Hand einer Person in Anwendung kommen = sei in einer Person vereinbar), Cornif. rhet.: omni tempore summa studia officii inter nos constiterunt, Cic.: quaestio consistit inter utile atque honestum od. circa res personasque, Quint.: sunt certi denique fines, quos ultra citraque nequit consistere rectum, Hor. – teils = auf etw. beruhen, in etw. bestehen, in etw. seinen Grund haben, auf etw. sich gründen, maior pars victus eorum in lacte, caseo, carne consistit, Caes.: vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit, Caes.: omnium superiorum dimicationum fructum in eo die atque hora consistere, Caes.: cum omnibus Gallicis navibus spes in velis armamentisque consisteret, Caes.: in interitu tuo salus et vita optimi cuiusque, libertas populi Romani dignitasque consistit, Cic.: causa perniciosissimi belli in persona tua constitit, Cic.: ea, in quibus vita beata consistit, Cic. – m. bl. Abl., ita exiguo tempore magnoque casu totius exercitus salus constitit, Caes. – mit ex u. Abl., reliquae (legiones) ex fugitivis consistebant, Auct. b. Hisp.

    B) prägn., zum festen Stande kommen, festen Füß fassen, sich auf den Füßen halten (Ggstz. cadere u. dgl.), 1) eig.: a) v. Pers., si prohibent consistere vires, Ov. met. 7, 573. – ita alte, ut consistere homo ipse non possit, Cels. 8, 15. p. 356, 16 D. – im Kampfe, α) v. Faustkämpfer, Ringer (Ggstz. de gradu deici, cadere), minimeque in lubrico versabitur et, si semel constiterit, numquam cadet (im Bilde v. Redner), Cic.: nec tamen tradidisti te, sed subsiluisti et acrior constitisti (im Bilde von dem, der mit dem Geschicke kämpft), Sen.: attolle animum, adversus formidata consiste, Sen. – β) als milit. t. t. v. Soldaten, in muro, Caes.: in fluctibus, in arido, Caes.: pro opere, Sall. – u. im Bilde (vom Redner), confiteor... me consistere in meo praesidio sic, ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causā cessisse videar, Cic. de or. 2, 294.

    b) v. lebl. Subjj. Halt gewinnen, quales cum vertice celso aëriae quercus... constiterunt, festgewurzelt dastehen, Verg. Aen. 3, 681. – und (im Bilde), nullo in loco, nulla in persona stabilibus nixa radicibus consistunt, fesseln sich bleibend an keinen Ort, an keine Person, Val. Max. 6, 9. ext. 7.

    2) übtr., gleichs. festen Fuß fassen, certa aliqua in sententia, einen bestimmten, festen Entschluß fassen, Cic.: consistit consilium, der Entschluß steht fest, Cic. – So nun bes.: a) im gerichtl. Kampfe, festen od. sichern Stand gewinnen, seinen Platz od. sich behaupten, sich halten, bestehen (Ggstz. cadere, concĭdere, de gradu deici), vom Redner, in hac causa, Cic.: in forensibus causis praeclare, Cic.: contra vos in contione, Cic.: c. in dicendo (seine Rede durchführen), Cic.: Passiv unpers., aut ita consistendum est, ut etc., man muß sich so festsetzen (darauf bestehen), daß usw., Cic. – v. Beklagten, spes est et hunc miserum... aliquando tandem posse consistere, Cic.: verbo quidem me superabis ipso iudice, re autem ne consistes quidem ullo iudice, Cic.: Pisonem consulem nulla in re consistere umquam sum passus, Cic. – v. Prozesse selbst, quia magistratus aliquis reperiebatur, apud quem Alfeni causa consisteret, Cic. Quinct. 71. – b) in Stimme, Gesicht od. Gemüt Fassung (Ruhe) gewinnen od. behalten, sich fassen, sich sammeln, v. Pers., neque mente nec linguā neque ore c., Cic.: u. so c. mente, Cic.: tranquillo animo, quietā mente, Fassung u. Ruhe des Gemüts, des Geistes gewinnen, Cic. – v. der Stimme usw. selbst, neque mens neque vox neque lingua consistit, Cic.: religiones violatae... consistere eius animum sine furore atque amentia non sinunt, Cic.: neque enim patrius consistere mentem passus amor, ihm läßt Vaterliebe nicht ruhig das Herz, Verg. – c) in der öffentlichen Meinung festen Fuß fassen, sich behaupten, Geltung gewinnen, vix singulis aetatibus binos oratores laudabiles constitisse, Cic. Brut. 333. – / consistere mit Akk. ist überall unsichere Lesart; vgl. Lachm. Lucr. 6, 11. Gronov Liv. 27, 17, 11.

    lateinisch-deutsches > consisto

  • 7 consisto

    cōn-sisto, stitī, ere, sich beistellen, d.i. sich hinstellen, I) im allg., sich hinstellen, hintreten, auftreten, 1) eig.: a) v. Fuße u. v. leb. Wesen, ubi (crus) consistit, calx quoque terram non contingit, Cels. – is qui proxime constiterat, der Zunächststehende, Val. Max.: qui constitit intus, Ov.: c. ex diverso, Quint.: eo loci, ubi etc., Val. Max. – c. ad mensam, Cic.: ad aras, Ov.: ad fores Capitolii, Suet.: ante vestibulum regiae, Curt.: ante oculos (auch bildl.), Ov.: apud ripam, Suet.: circa alqm (von mehreren), Curt.: iuxta alqm, Eutr.: in caelo iuxta solium Iovis, Suet.: inter aves albas (v. Raben), Ov.: post (hinter) alqm, Quint.: supra ripam stagni (v. Vögeln), Ov. – in vinea media, Cic.: in limine domus suae, Curt.: in extrema parte theatri, Val. Max.: pontibus crebris (v. Bienen), Verg.: c. in pedes, auf die F. zu stehen kommen, Sen. ep. 121, 8. – calce aliquem super ipsum os debere consistere, mit dem Hacken müsse einer auf den (ausgetretenen) Knochen treten, Cels. 8, 14. – mit Ang. wie? durch Advv., recte et in loco, Cic.; od. (als wer?) durch Adii., hi proximi constitere, Liv.: ne quem paterentur in circo forove nisi positis lacernis togatum consistere, Suet.: consistens inter fratres medius, Suet. – So nun bes.: α) als Betrachter sich hinstellen, hinzutreten, fert animus propius consistere (bildl. = die Sache näher zu besprechen), Ov. art.
    ————
    am. 3, 467. – β) als Zuhörer in einer Versammlung sich einfinden, tota in illa contione Italia constitit, Cic. Sest. 107. – γ) zu einer Leistung, bes. zum Kampf sich hinstellen, auftreten, sich aufstellen, vom Zitharöden, ut constitit, Suet. Ner. 21 2: v. einem Possenreißer, in scaena vero postquam solus constitit, Phaedr. 5, 5, 13. – v. Redner, c. in communibus suggestis, Cic. Tusc. 5, 29. – Aesopus media subito in turba constitit, Phaedr. 4, 5, 29. – v. Schützen (beim Wettschießen), post acer Mnestheus adducto constitit arcu, Verg. Aen. 5, 507. – vom Faustkämpfer, Athleten, Verg. Aen. 5, 426. Plin. 7, 83: v. Zweikämpfern, c. inter duas acies, Liv. 7, 10, 9: vom Gladiator, cum alqo, Petr. 19, 5 (übtr.). – v. Wächter, Schützer, Verteidiger einer Örtl., sich aufstellen, sich postieren, ante fores curiae, Val. Max.: in porta, Caes.: in ponte sublicio, Val. Max.: pari intervallo, Caes. – bes. als milit. t. t., sich aufstellen zum Kampf, Stellung nehmen, antreten, ne saucio quidem eius loci, ubi constiterat, relinquendi facultas dabatur, Caes.: c. iuxta, Caes.: contra, Caes. – c. ad Alliam, Liv.: circa alqm, Liv.: inter primos, Curt.: sub muro, Caes.: pro castris, Sall.: in sinistro cornu propius montes, Liv.: cum equitibus contra pedites, Curt.: in foro cuneatim, Liv.: in sinistra parte acie (in Schlachtordnung), Caes. – m. in u. Akk., in orbem (in einem Kreis, im Kr.), Caes.: acies quadratum con-
    ————
    sistit in agmen (in einer viereckigen Marschkolonne), Tibull. – sine ducis opera copiae sic ordinatae consistunt, ut etc., Nep.: proximi cornibus constiterunt regii equites, Liv.: naves profectae ex portu nostris adversae constiterunt, Caes. – δ) als gerichtl. t. t., vor Gericht treten, -erscheinen, als Zeuge, loco testis, Val. Max. 8, 5, 6. – gew. als Kläger = seine Sache vor Gericht führen, rechten, prozessieren,ad horam, Quint.: in iure, ICt.: cum matre, Sen.: cum debitoribus, ICt.: adversus dominos, ICt.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.
    b) v. lebl. Subjj., und zwar als t. t. des Würfelspiels, v. Wurf, zu stehen kommen = fallen, quadringentis talis centum Venerios non posse casu consistere, Cic. de div. 2, 48.
    2) übtr.: a) sich auf jmds. Seite mit seiner Ansicht stellen, jmdm. beitreten, mit jmd. übereinstimmen (Ggstz. dissidere), videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis consistere, re dissidere; cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare, Cic. de fin. 4, 72 zw. – b) mit jmd. sich in Erörterung über etwas einlassen, mit jmd. disputieren, de alqa re, cum alqo de alqa re, adversus alqd, Eccl.; vgl. Oehler Tert. de idol. 13 in.
    II) insbes., von der Bewegung aus sich hinstellen = stille stehen, stehen bleiben, A) übh., stille stehen, stehen bleiben, haltmachen (Ggstz. ire, pro-
    ————
    gredi, inambulare, moveri u. dgl.), 1) eig.: a) v. leb. Wesen: consistite! Ov.: ubi ad ipsum veni diverticulum, constiti, Ter.: egressi tecta consistimus, Plin. ep.: ire modo ocius, modo consistere, Hor. – constitit hic, Verg.: c. procul, Ov.: c. non eodem loci prae ardore (v. (Redner), Suet. – u. im Bilde, in hoc igitur campo cum liceat oratori vagari libere atque ubicumque constiterit, consistere in suo, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari cogit, Cic. – c. ante domum, Ov.: c. citra limen foresque, Ov.: neque is consistens in loco (auf der Stelle), sed inambulans atque ascensu ingrediens arduo, Cic.: iumenta, quae Dareum vehebant, in quadam valle constiterant, Curt.: quocumque constiti loco (wo ich gehe und stehe), ibi cogitationes meas tracto, Sen.: c. limine, Ov. – So nun bes.: α) der Unterhaltung wegen stehen bleiben, consistimus, Hor.: viatores etiam invitos consistere cogunt, Caes. – cum hoc consistit, hunc amplexatur, Cic.: in hoc loco cum altero constitit, Plaut. – β) neugierig, betrachtend, bewundernd, staunend usw. stehen bleiben, prohibitis per militem obviis ac viatoribus respicere usquam vel consistere, Suet.: hanc effigiem eius subinde respicere, sub hac consistere, praeter hanc commeare, Plin. ep.: bestiae saepe immanes cantu flectuntur et consistunt, Cic.: Hypsipyle vacuo consistit in thalamo (vor Verwunderung und Schmerz), Prop. – im Passiv
    ————
    unpers., ista quae spectantur, ad quae consistitur, Sen. – γ) mitten im Tanze stille halten, si ludius constitit aut tibicen repente conticuit, Cic. de har. resp. 23 – δ) als milit. t. t., stille stehen, haltmachen, Rast machen, standhalten, sich setzen, sowohl für kurze Zeit, im Kampfe, auf dem Marsche, auf der Flucht, agmen nec progredi nec consistere audet, Curt.: agmen od. signa consistere iubet, Curt. u. Liv.: nemo consistere audet, Caes.: is locus ubi constitissent, ihr jetziger Lagerplatz, Caes.: constitit nusquam prius, quam ad Vada venit, Brut. in Cic. ep. – c. ad medium fere spatium, Caes.: c. paulum ad Rubiconem, Suet.: ad bivia, Liv.: ante oppidum, Hirt. b. Afr.: prope hostem, Caes.: sub castris Afranii, Caes.: signa consistunt in radicibus collium, Liv.: c. in hac urbe diutius quam usquam, Curt.: in locis superioribus u. bl. locis superioribus, Caes.: consistit a fuga Romana acies, Liv. – als auch auf die Dauer, eine feste Stellung einnehmen, sich festsetzen, cum (Pompeius) constiterit et timere desierit, Balb. in Cic. ep.: ego, ne consistere possit in Italia Antonius, dabo operam, Brut. in Cic. ep.: (Antonius) non mehercules horam constitisset, Planc. in Cic. ep. – ε) als Reisender, Flüchtling an einem Orte haltmachen, anhalten, sich aufhalten, v. Seefahrern auch = wo sich vor Anker legen, wo anlegen, sowohl augenblicklich, plura scribam ad te cum constitero; nunc eram plane
    ————
    in medio mari, Cic.: in quibus (oppidis) consistere praetores et conventum agere solebant, Cic.: c. unum diem Veliae, Cic.: Romae vix triduum, Cic.: ad ancoram unā nocte, Cic.: contra Lissum in ancoris (v. Schiffen), Caes.: in portu (v. Schiffen), Liv. – als auch auf die Dauer sich wo aufhalten, sich niederlassen, sich ansässig machen, hic, Sen.: in agris Cadurcorum, Hirt. b. G.: in Aonia, Ov.: in ea sede, Curt.: nec tamen hāc profugum consistere Pelea terrā fata sinunt, Ov. – v. den in einer Provinz sich aufhaltenden, ansässigen röm. Bürgern, ibi negotiandi causā, Caes.: Uticae, Val. Max. – ζ) als Verkäufer wo seinen Stand haben, ausstehen, feil haben, ede, ubi consistas, Iuven. 3, 296: c. in taberna, Varr. LL. 5, 5; in schola, sub theatro Aug. Pompeiano, Corp. inscr. Lat. 6, 9404. – η) als Kollegium wo zusammentreten, in Palatio, Corp. inscr. Lat. 6, 8750: Arelicae, ibid. 5, 4017: Clastidi, ibid. 5, 7357. Vgl. Mommsen im Hermes 7, 309 f.
    b) von lebl. Subjj.: vel concĭdat omne caelum omnisque natura (N. = Schöpfung) consistat necesse est, Cic.: oculus consistit (Ggstz. huc illucve sine ratione movetur), Cels.: Ixionii vento (durch den W. = durch den Stillstand des W.) rota constitit orbis, Verg.: inanes nuces in summo umore consistere (sich halten, verbleiben) et plenas integro fructu ad ima deferri, Petr.: illic et nebulas, illic consistere nubes iussit,
    ————
    sich lagern, Ov. – So nun bes.: α) v. Flüssigkeiten, stillstehen (Ggstz. fluere, profluere, manare), ut, si pluerit, non consistat aqua, Varr.: quin rapidum placidis etiam mare constitit undis, Tibull.: ter frigore constitit Ister, Ov.: v. Blut usw., tandem constitit sanguis, Curt.: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, Enn. tr. fr. – v. Most, sich setzen, cum iam perfecte mustum deferbuit et constitit, Col. 12, 21, 3. – u. als mediz. t. t., Konsistenz gewinnen, album ex ovo cnm rosa (Rosenöl) mixtum, adiecto, quo facilius consistat, contritae rosae pulvere, Cels. 4, 27 (20), 1. p. 154, 2 D. – β) v. Magen, Unterleib, von der Ausleerung nach oben od. unten (vom Erbrechen od. Durchfall nachlassen, sich beruhigen, stehen (als mediz. t. t.), stomachus od. ventriculus consistit, Cels.: alvus consistit, Cels. – u. v. den Absonderungen nach oben u. unten selbst, stehen, pituitae cursus (Schleimabsonderung) consistit, Cels.: tanta me διάῤῥοια arripuit, ut hodie primum videatur posse consistere, Cic.
    2) übtr.: a) v. Pers.u. personif. Lebl., α) stehen bleiben, αα) in der Rede bei einem Punkte stehen bleiben, verweilen, um ihn näher zu besprechen, quoniam ille hic constitit paulisper, mihi quoque necesse est paulum commorari, Cic.: ipsa mihi veritas manum iniecit et paulisper consistere et commorari coëgit, Cic. – m. in u. Abl., in uno nomine, Cic.: in
    ————
    singulis, Cic. – ββ) innerhalb der Grenzen eines Faches, einer Methode stehen bleiben, sich halten, m. intra u. Akk., intra professionem suam, Cels.: u. Passiv unpers., intra quietem et unctionem et cibum consistendum est, Cels. – u. übh. innerhalb einer Grenze bei etw. stehen bleiben, es bei etw. bewenden lassen, maledictum, quod intra verba constitit, Ps. Quint. decl. 279. – u. in einem Stande verbleiben, m. in u. Abl., seu fortunā seu voluntate in equestri ordine usque ad Augusti patrem, Suet. Aug. 2, 2. – β) bestehen = existieren, sine agri cultoribus nec consistere mortales nec ali posse manifestum est, Col. 1. praef. 6.
    b) von Zuständen, α) stille stehen übh., teils = weder zu-, noch abnehmen, einen Stillstand eintreten lassen, im Stillstand begriffen sein (Ggstz. augeri, increscere od. decedere, minui), cum febris augeatur, consistat, decedat, Cels.: morbus increscit, consistit, minuitur, Cels. – teils = zum Stillstand kommen, stocken, nachlassen, aufhören, si infinitus forensium rerum labor... aetatis flexu constitisset, Cic.: quā novā re oblatā omnis administratio belli consistit, Caes.: cum ad Trebiam terrestre constitisset bellum, Liv. (vgl. Drak. Liv. 35, 4, 1. Fabri Liv. 21, 49, 1): consistere usura debuit, quae erat in edicto meo, die in m. E. erlaubte Verzinsung mußte aufhören, Cic.: infracta constitit ira, Ov. (s. Bach Ov. met. 6, 627). –
    ————
    β) wo seinen Sitz nehmen, Platz greifen, αα) v. körperl. Übeln, teils übh. wo seinen Sitz nehmen od. haben, morbus consistit in toto corpore od. intra intestina, Cels.: maximi dolores in macerrimis consistunt corporis partibus, Sen.: si (erysipelas) circa cervicem aut caput constitit, Cels. – teils (wie καθίστημι) anhalten, fortdauern, Konsistenz gewinnen, sich festsetzen, si nihilo magis malum constitit, Cels.: dolor constitit cum furore, Scrib. – ββ) v. andern Zuständen, wo Platz greifen, stattfinden, teils = wo zur Anwendung und Geltung kommen, ut unde culpa orta esset, ibi poena consisteret, Liv.: in quo (viro) non modo culpa nulla, sed ne suspicio quidem potuit consistere, Cic.: non in te quoque constitit idem exitus, Ov.: si putabit posse omnia penes unum consistere (könne in der Hand einer Person in Anwendung kommen = sei in einer Person vereinbar), Cornif. rhet.: omni tempore summa studia officii inter nos constiterunt, Cic.: quaestio consistit inter utile atque honestum od. circa res personasque, Quint.: sunt certi denique fines, quos ultra citraque nequit consistere rectum, Hor. – teils = auf etw. beruhen, in etw. bestehen, in etw. seinen Grund haben, auf etw. sich gründen, maior pars victus eorum in lacte, caseo, carne consistit, Caes.: vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit, Caes.: omnium superiorum dimicationum fructum in eo die atque
    ————
    hora consistere, Caes.: cum omnibus Gallicis navibus spes in velis armamentisque consisteret, Caes.: in interitu tuo salus et vita optimi cuiusque, libertas populi Romani dignitasque consistit, Cic.: causa perniciosissimi belli in persona tua constitit, Cic.: ea, in quibus vita beata consistit, Cic. – m. bl. Abl., ita exiguo tempore magnoque casu totius exercitus salus constitit, Caes. – mit ex u. Abl., reliquae (legiones) ex fugitivis consistebant, Auct. b. Hisp.
    B) prägn., zum festen Stande kommen, festen Füß fassen, sich auf den Füßen halten (Ggstz. cadere u. dgl.), 1) eig.: a) v. Pers., si prohibent consistere vires, Ov. met. 7, 573. – ita alte, ut consistere homo ipse non possit, Cels. 8, 15. p. 356, 16 D. – im Kampfe, α) v. Faustkämpfer, Ringer (Ggstz. de gradu deici, cadere), minimeque in lubrico versabitur et, si semel constiterit, numquam cadet (im Bilde v. Redner), Cic.: nec tamen tradidisti te, sed subsiluisti et acrior constitisti (im Bilde von dem, der mit dem Geschicke kämpft), Sen.: attolle animum, adversus formidata consiste, Sen. – β) als milit. t. t. v. Soldaten, in muro, Caes.: in fluctibus, in arido, Caes.: pro opere, Sall. – u. im Bilde (vom Redner), confiteor... me consistere in meo praesidio sic, ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causā cessisse videar, Cic. de or. 2, 294.
    b) v. lebl. Subjj. Halt gewinnen, quales cum ver-
    ————
    tice celso aëriae quercus... constiterunt, festgewurzelt dastehen, Verg. Aen. 3, 681. – und (im Bilde), nullo in loco, nulla in persona stabilibus nixa radicibus consistunt, fesseln sich bleibend an keinen Ort, an keine Person, Val. Max. 6, 9. ext. 7.
    2) übtr., gleichs. festen Fuß fassen, certa aliqua in sententia, einen bestimmten, festen Entschluß fassen, Cic.: consistit consilium, der Entschluß steht fest, Cic. – So nun bes.: a) im gerichtl. Kampfe, festen od. sichern Stand gewinnen, seinen Platz od. sich behaupten, sich halten, bestehen (Ggstz. cadere, concĭdere, de gradu deici), vom Redner, in hac causa, Cic.: in forensibus causis praeclare, Cic.: contra vos in contione, Cic.: c. in dicendo (seine Rede durchführen), Cic.: Passiv unpers., aut ita consistendum est, ut etc., man muß sich so festsetzen (darauf bestehen), daß usw., Cic. – v. Beklagten, spes est et hunc miserum... aliquando tandem posse consistere, Cic.: verbo quidem me superabis ipso iudice, re autem ne consistes quidem ullo iudice, Cic.: Pisonem consulem nulla in re consistere umquam sum passus, Cic. – v. Prozesse selbst, quia magistratus aliquis reperiebatur, apud quem Alfeni causa consisteret, Cic. Quinct. 71. – b) in Stimme, Gesicht od. Gemüt Fassung (Ruhe) gewinnen od. behalten, sich fassen, sich sammeln, v. Pers., neque mente nec linguā neque ore c., Cic.: u. so c. mente, Cic.: tranquillo animo, quietā
    ————
    mente, Fassung u. Ruhe des Gemüts, des Geistes gewinnen, Cic. – v. der Stimme usw. selbst, neque mens neque vox neque lingua consistit, Cic.: religiones violatae... consistere eius animum sine furore atque amentia non sinunt, Cic.: neque enim patrius consistere mentem passus amor, ihm läßt Vaterliebe nicht ruhig das Herz, Verg. – c) in der öffentlichen Meinung festen Fuß fassen, sich behaupten, Geltung gewinnen, vix singulis aetatibus binos oratores laudabiles constitisse, Cic. Brut. 333. – consistere mit Akk. ist überall unsichere Lesart; vgl. Lachm. Lucr. 6, 11. Gronov Liv. 27, 17, 11.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > consisto

  • 8 commoror

    com-moror, ātus sum, ārī, verweilen, eine Weile bleiben, a) übh., an einem Orte, in einem Zustande, bei einer Handlung, commorandi enim natura deversorium dedit, non habitandi, Cic. – c. paululum, Sall.: paulisper, dum se uxor comparat, Cic.: im Bilde, ipsa mihi veritas manum inicit et paulisper consistere et commorari cogit (in der Rede), Cic. – ibi paulisper ante portam, Auct. b. Afr.: ibi diem posterum, Cic.: illic tam diu, Ter.: circum istaec loca, Pompei. in Cic. ep.: Romae, Cic.: biduum Cordubae, Caes.: apud Alyziam unum diem, Cic.: unam noctem ad Helorum, Cic.: apud alqm diutissime, Cic.: paucos dies apud alqm in agro Arretino, Sall.: dies circiter XXV in eo loco, Caes.: diutius in vita misera, Cic.: diutius in armis civilibus, Cic.: in componenda toga paulum, Quint. – v. lebl. Subjj., cum vino eadem (silvestris lens) commorantes menses trahit, das ausbleibende Monatliche, Plin. 22, 147. – b) als rhet. t. t., in der Rede bei einem Ggstde., hic, Quint.: in eo vitio, Cic.: pluribus verbis in eo, Cic.: una in re haerere in eademque commorari sententia, Cic.

    lateinisch-deutsches > commoror

  • 9 commoror

    com-moror, ātus sum, ārī, verweilen, eine Weile bleiben, a) übh., an einem Orte, in einem Zustande, bei einer Handlung, commorandi enim natura deversorium dedit, non habitandi, Cic. – c. paululum, Sall.: paulisper, dum se uxor comparat, Cic.: im Bilde, ipsa mihi veritas manum inicit et paulisper consistere et commorari cogit (in der Rede), Cic. – ibi paulisper ante portam, Auct. b. Afr.: ibi diem posterum, Cic.: illic tam diu, Ter.: circum istaec loca, Pompei. in Cic. ep.: Romae, Cic.: biduum Cordubae, Caes.: apud Alyziam unum diem, Cic.: unam noctem ad Helorum, Cic.: apud alqm diutissime, Cic.: paucos dies apud alqm in agro Arretino, Sall.: dies circiter XXV in eo loco, Caes.: diutius in vita misera, Cic.: diutius in armis civilibus, Cic.: in componenda toga paulum, Quint. – v. lebl. Subjj., cum vino eadem (silvestris lens) commorantes menses trahit, das ausbleibende Monatliche, Plin. 22, 147. – b) als rhet. t. t., in der Rede bei einem Ggstde., hic, Quint.: in eo vitio, Cic.: pluribus verbis in eo, Cic.: una in re haerere in eademque commorari sententia, Cic.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > commoror

  • 10 paulum

    I (ī) (gen. и dat. не встреч.) n. [ paulus ]
    немногое, немного (p. deest ad aliquid Cs; p. novi C)
    paulo — ненамного, немногим, несколько ( paulo antecedere aliquem Cs)
    II paulum adv.
    немного, несколько, чуть-чуть ( commorari C)

    Латинско-русский словарь > paulum

  • 11 paulus [1]

    1. paulus (paullus), a, um (verwandt mit paucus u. pauper u. mit dem griech. παῦρος), gering, winzig, klein, sumptus, Ter.: momentum, Ter.: lar, Varro LL. – neutr. paulum, a) subst. = ein Weniges, eine Kleinigkeit, wenig, lucri, Ter.: partium, Cic.: p. aliquid damni contrahere, Cic.: p. defuit, Caes.: p. aliquid sederunt, ein Weilchen, Quint.: paulo mederi, durch eine Kleinigkeit, Ter.: dah. paulo, um ein Weniges, ein wenig, beim Compar., paulo melior, Cic.: non paulo melius, Sen. ep. 8, 10: paulo salubrius, Cic.: p. minus, etwas kleiner u. dgl., Cic.: aber nachaug. = beinahe, Suet.: paulo afuit, quin m. Konj., Amm. 29, 6, 7. – u. bei Advv., p. secus, Cic.: p. ante, kurz vorher, Cic.: paulo post, Cic., od. post paulo, Caes., kurz nachher. – b) adv. = ein wenig, nur etwas, paulum commorari, Cic.: post paulum, bald nachher, Quint.: paulum modo pronus, Sall.: si paulum modo res essent refectae, Nep.: beim Compar., haud paulum mortali maior imago, Sil. 15, 21: paulum si tardius artus cessissent, Stat. Theb. 10, 939: paulum superiores, Quint. 1, 7, 21.

    lateinisch-deutsches > paulus [1]

  • 12 reficio

    rĕfĭcĭo, ĕre, fēci, fectum - tr. - [st2]1 [-] refaire, faire à nouveau, recommencer. [st2]2 [-] refaire, rétablir, réparer, restaurer, radouber (un vaisseau), remettre en état, améliorer; compléter, reconstituer, renouveler (des troupes, un troupeau). [st2]3 [-] redonner des forces, fortifier, réconforter, rassurer, reposer, ranimer. [st2]4 [-] refaire, renommer, réélire (un magistrat). [st2]5 [-] retirer, recueillir (un bénéfice), récolter.    - arma reficere, Sall J. 66, 1: réparer les armes.    - reficere copias ex dilectibus, Caes. B. C. 3, 87: compléter les troupes avec des recrues.    - reficere vires: refaire ses forces, réparer ses forces.    - se reficere ex labore, Caes. BG. 3, 5: se remettre de ses fatigues.    - ego ex magnis caloribus me refeci, Cic. Q. Fr. 3, 1, 1: je me suis remis des grands chaleurs.    - reficere equos, Caes. B. C. 2, 42: remettre les chevaux en forme.    - se reficere: recouvrer la santé.    - ad ea quae dicturus sum reficite vos, Cic. Verr. 2, 4, 47 § 105: portez plus d'attention à ce que je vais vous dire.    - reficere animum: reprendre courage.    - pecuniam ex aliqua re reficere: retirer de l'argent de qqch.    - aliquid ex fundo reficere, Cic. Verr. 2, 3, 50 § 119: retirer qqch de son fonds de terre.
    * * *
    rĕfĭcĭo, ĕre, fēci, fectum - tr. - [st2]1 [-] refaire, faire à nouveau, recommencer. [st2]2 [-] refaire, rétablir, réparer, restaurer, radouber (un vaisseau), remettre en état, améliorer; compléter, reconstituer, renouveler (des troupes, un troupeau). [st2]3 [-] redonner des forces, fortifier, réconforter, rassurer, reposer, ranimer. [st2]4 [-] refaire, renommer, réélire (un magistrat). [st2]5 [-] retirer, recueillir (un bénéfice), récolter.    - arma reficere, Sall J. 66, 1: réparer les armes.    - reficere copias ex dilectibus, Caes. B. C. 3, 87: compléter les troupes avec des recrues.    - reficere vires: refaire ses forces, réparer ses forces.    - se reficere ex labore, Caes. BG. 3, 5: se remettre de ses fatigues.    - ego ex magnis caloribus me refeci, Cic. Q. Fr. 3, 1, 1: je me suis remis des grands chaleurs.    - reficere equos, Caes. B. C. 2, 42: remettre les chevaux en forme.    - se reficere: recouvrer la santé.    - ad ea quae dicturus sum reficite vos, Cic. Verr. 2, 4, 47 § 105: portez plus d'attention à ce que je vais vous dire.    - reficere animum: reprendre courage.    - pecuniam ex aliqua re reficere: retirer de l'argent de qqch.    - aliquid ex fundo reficere, Cic. Verr. 2, 3, 50 § 119: retirer qqch de son fonds de terre.
    * * *
        Reficio, reficis, pen. corr. refeci, pen. prod. refectum, reficere. Cic. Refaire.
    \
        AEdes reficere quae vitium fecerunt. Cic. Reparer.
    \
        Rates quassas reficere. Horat. Rabiller.
    \
        Reficitur ei tantum ex suis possessionibus. Cic. Il luy en revient autant, On luy en fait autant de rente ou revenu.
    \
        Reficere Tribunos, et alios magistratus. Cic. Creer de rechef, Continuer.
    \
        Testamentum reficere. Vlpian. Refaire son testament.
    \
        Reficere. Plin. iunior. Recreer, Resjouir.
    \
        Hic cogito commorari, quoad me reficiam: nam et vires et corpus amisi. Cic. Jusques à ce que je me soye refaict et renforci.
    \
        Reficere exercitum ex labore et inopia. Caes. Rafraischir.
    \
        Reficere se ad audiendum. Cic. Reprendre coeur, Revenir tout fraiz.
    \
        Reficere vires cibo. Liu. Restaurer, Reparer, Se renforcir de viandes.
    \
        Refici dicitur qui conualescit. Plin. iunior. Quand aucun commence à se refaire et guarir, à se ravoir.
    \
        Arte AEmonia refectus Thelephus. Stat. Guari.
    \
        Opibus curisque amici refectus. Horat. Guari.

    Dictionarium latinogallicum > reficio

  • 13 paulus

    1. paulus (paullus), a, um (verwandt mit paucus u. pauper u. mit dem griech. παῦρος), gering, winzig, klein, sumptus, Ter.: momentum, Ter.: lar, Varro LL. – neutr. paulum, a) subst. = ein Weniges, eine Kleinigkeit, wenig, lucri, Ter.: partium, Cic.: p. aliquid damni contrahere, Cic.: p. defuit, Caes.: p. aliquid sederunt, ein Weilchen, Quint.: paulo mederi, durch eine Kleinigkeit, Ter.: dah. paulo, um ein Weniges, ein wenig, beim Compar., paulo melior, Cic.: non paulo melius, Sen. ep. 8, 10: paulo salubrius, Cic.: p. minus, etwas kleiner u. dgl., Cic.: aber nachaug. = beinahe, Suet.: paulo afuit, quin m. Konj., Amm. 29, 6, 7. – u. bei Advv., p. secus, Cic.: p. ante, kurz vorher, Cic.: paulo post, Cic., od. post paulo, Caes., kurz nachher. – b) adv. = ein wenig, nur etwas, paulum commorari, Cic.: post paulum, bald nachher, Quint.: paulum modo pronus, Sall.: si paulum modo res essent refectae, Nep.: beim Compar., haud paulum mortali maior imago, Sil. 15, 21: paulum si tardius artus cessissent, Stat. Theb. 10, 939: paulum superiores, Quint. 1, 7, 21.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > paulus

  • 14 com-moror (conm-)

        com-moror (conm-) ātus, ārī, dep.,    to tarry, linger, abide, sojourn, remain, stay: illic tam diu, T.: dies XXV in eo loco, Cs.: Romae: apud alqm: commorandi natura devorsorium nobis dedit: paululum, S.—Of discourse, to linger, insist, dwell: ut in eādem commoretur sententiā: ipsa veritas commorari cogit.

    Latin-English dictionary > com-moror (conm-)

  • 15 istic

        istic aec, oc and uc (with -ne, istucine), pron demonstr.    [iste+ce].—Referring to that which is at hand or related to the person addressed, that of yours, that mentioned by you: istaec res, T.: circum istaec loca commorari.—As subst: istuc quidem considerabo: istoc vilius, T.: istuc fractum: Istucine interminata sum hinc abiens tibi? T.: Ego istuc aetatis, T.—As a strong demonstr., this same, this, the very: quid istic narrat, that fellow, T.
    * * *
    I
    there, over there, in that place; where you are; herein, in this affair
    II
    istaec, istoc PRON
    that of yours/mentioned by you/at hand

    Latin-English dictionary > istic

  • 16 consisto

    con-sisto, stĭti, stĭtum, 3, v. n., to place one's self anywhere, to stand still, stand, halt, stop, make a stop (very freq. and class. in prose and poetry).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    jam hunc non ausim praeterire, quin consistam et conloquar,

    Plaut. Aul. 3, 4, 14:

    otiose nunc jam ilico hic consiste,

    Ter. Ad. 2, 1, 2:

    ubi ad ipsum veni diverticulum, constiti,

    id. Eun. 4, 2, 7; cf. Hor. S. 1, 9, 62:

    uti et viatores consistere cogant,

    Caes. B. G. 4, 5:

    neque is (Demosthenes) consistens in loco, sed inambulans atque ascensu ingrediens arduo,

    Cic. de Or. 1, 61, 261:

    si ludius constitit aut tibicen repente conticuit,

    id. Har. Resp. 11, 23; cf. id. Arch. 8, 19:

    plura scribam ad te cum constitero: nunc eram plane in medio mari,

    id. Att. 5, 12, 3: constitit nusquam primo quam ad Vada venit, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 13, 2:

    in quibus oppidis consistere praetores et conventum agere solebant,

    Cic. Verr. 2, 5, 11, § 28:

    Romae post praeturam,

    id. ib. 2, 1, 39, §

    101: ire modo ocius, interdum consistere,

    Hor. S. 1, 9, 9:

    in muro consistendi potestas erat nulli,

    Caes. B. G. 2, 6:

    omnes ordines, tota in illā contione Italia constitit,

    Cic. Sest. 50, 107:

    ad mensam consistere et ministrare,

    id. Tusc. 5, 21, 61; so,

    ad aras,

    Ov. M. 10, 274:

    ad ramos,

    id. ib. 10, 510:

    ante domum,

    id. ib. 2, 766:

    ante torum,

    id. ib. 15, 653:

    in aede,

    id. ib. 15, 674:

    in medio,

    id. ib. 10, 601; and with a simple abl.:

    limine,

    id. ib. 4, 486; 9, 397; Stat. Th. 1, 123; Verg. A. 1, 541:

    post eum,

    Quint. 1, 10, 27:

    in pedes,

    Sen. Ep. 121, 9:

    calce aliquem super ipsum debere consistere,

    trample on, Cels. 8, 14, 19.—
    B.
    In partic.
    1.
    To set, become hard or solid:

    frigore constitit Ister,

    has been frozen, Ov. Tr. 5, 10, 1; cf.

    unda,

    id. M. 9, 662: sanguis, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 38:

    alvus,

    Cato, R. R. 126; 156, 4; cf.:

    cum jam perfecte mustum deferbuit et constitit,

    Col. 12, 21, 3:

    album ex ovo, quo facilius consistat,

    Cels. 4, 20, 15.—
    2.
    Cum aliquo, to station or place one's self with some one for conversation, to stand with:

    in hoc jam loco cum altero Constitit,

    Plaut. Cist. 4, 2, 31; id. Curc. 4, 2, 16 sq.:

    cum hoc consistit, hunc amplexatur,

    Cic. Verr. 1, 7, 19.—
    3.
    To take one's place, take position, assume a place or attitude for an action, etc.;

    of a musician: ut constitit,

    Suet. Ner. 21;

    of an actor: in scaenā vero postquam solus constitit,

    Phaedr. 5, 5, 13;

    of an orator: in communibus suggestis,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    Aesopus mediā subito in turbā constitit,

    Phaedr. 4, 5, 29;

    for shooting: post acer Mnestheus adducto constitit arcu,

    Verg. A. 5, 507; cf.

    of athletes, etc.,

    id. ib. 5, 426; Plin. 7, 20, 19, § 83:

    inter duas acies,

    Liv. 7, 10, 9:

    cum aliquo,

    Petr. 19, 5.—Hence,
    4.
    Milit. t. t., to halt, make a halt, take a position, to make a stand (opp. to a march, flight, or disorder):

    locus, ubi constitissent,

    Caes. B. G. 1, 13:

    qui in superiore acie constiterant,

    id. ib. 1, 24; cf.:

    in sinistrā parte acies,

    id. ib. 2, 23:

    in fluctibus,

    id. ib. 4, 24:

    sub muro,

    id. ib. 7, 48:

    juxta,

    id. ib. 2, 26 al.:

    pro opere,

    Sall. J. 92, 8:

    equites Ariovisti pari intervallo constiterunt,

    Caes. B. G. 1, 43:

    constitit utrumque agmen,

    Liv. 21, 46, 4:

    sic regii constiterant,

    id. 42, 58, 10 et saep.:

    ut reliquae (legiones) consistere non auderent,

    Caes. B. G. 2, 17:

    in locis superioribus consistere,

    id. ib. 3, 6:

    a fugā,

    Liv. 10, 36, 11:

    naves eorum nostris adversae constiterunt,

    Caes. B. G. 3, 14.—
    5.
    Jurid. t. t., to appear as accuser before a court of justice:

    cum debitoribus,

    Dig. 5, 3, 49:

    cum matre,

    Sen. Ira, 2, 7, 3:

    adversus dominos,

    Dig. 5, 1, 53.—
    6.
    Poet.:

    fert animus propius consistere,

    i. e. take a nearer view, Ov. A. A. 3, 467.—
    7.
    To have a stand as a dealer, occupy a place of business:

    ede ubi consistas,

    Juv. 3, 296:

    in tabernā,

    Varr. L. L. 5, § 5 Müll.:

    IN SCHOLA,

    Inscr. Orell. 4085; cf.:

    locum consistendi Romanis in Galliā non fore,

    Caes. B. G. 7, 37; 7, 42.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to rest, remain, stand, Lucr. 2, 332; cf. id. 2, 322:

    patiamini eo transire illius turpitudinis infamiam, ubi cetera maleficia consistunt,

    Cic. Clu. 30, 83; cf.:

    ut unde orta culpa esset, ibi poena consisteret,

    Liv. 28, 26, 3:

    ante oculos rectum pietasque pudorque constiterant,

    Ov. M. 7, 73. —
    B.
    In partic.
    1.
    To pause, to dwell upon, delay, stop:

    in uno nomine,

    Cic. Verr. 2, 1, 38, § 95:

    ipsa mihi veritas manum inicit et paulisper consistere et commorari cogit,

    id. Rosc. Com. 16, 48; cf. id. de Or. 3, 31, 124:

    in singulis,

    id. Part. Or. 35, 120.— Impers. pass.:

    ista quae spectantur, ad quae consistitur,

    Sen. Vit. Beat. 2, 4.—
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To be or remain firm, unshaken, immovable, steadfast, to be at rest, to stand one's ground, to continue, endure, subsist, be, exist:

    mente consistere,

    Cic. Phil. 2, 28, 68; so,

    neque mente nec linguā neque ore,

    id. Q. Fr. 2, 3, 2:

    praeclare in forensibus causis,

    id. Or. 9, 30:

    in dicendo,

    id. Clu. 39, 108:

    verbo quidem superabis me ipso judice, re autem ne consistes quidem ullo judice,

    id. Caecin. 21, 59; cf.

    of the cause itself: quia magistratus aliquis reperiebatur, apud quem Alfeni causa consisteret,

    id. Quint. 22, 71; cf.

    also: modo ut tibi constiterit fructus otii tui,

    id. Fam. 7, 1, 1:

    in quo (viro) non modo culpa nulla, sed ne suspitio quidem potuit consistere,

    id. Rosc. Am. 52, 152; cf. id. Clu. 29, 78:

    confiteor... me consistere in meo praesidio sic, ut non fugiendi hostis sed capiendi loci causā cessisse videar,

    id. de Or. 2, 72, 294:

    vitam consistere tutam,

    to remain, continue safe, Lucr. 6, 11 Lachm. N. cr.:

    constitit in nullā qui fuit ante color,

    Ov. A. A. 1, 120:

    sunt certi denique fines, Quos ultra citraque nequit consistere rectum,

    Hor. S. 1, 1, 107; Plin. 14, 6, 8, § 68:

    quales cum vertice celso Aëriae quercus constiterunt,

    Verg. A. 3, 679:

    nullo in loco, nullā in personā... consistunt (ista quae vires atque opes humanae vocantur),

    Val. Max. 6, 9, ext. 7: spes est hunc miserum aliquando tandem posse consistere, to take a firm stand (the figure derived from fleeing soldiers), Cic. Quint. 30, 94:

    si prohibent consistere vires,

    Ov. M. 7, 573.—
    * 3.
    Cum aliquo, to agree with: videsne igitur Zenonem tuum cum Aristone verbis consistere, re dissidere, cum Aristotele et illis re consentire, verbis discrepare, Cic. Fin. 4, 26, 72.—
    4.
    In gen., to be, exist:

    vix binos oratores laudabiles constitisse,

    Cic. Brut. 97, 333:

    sine agricultoribus nec consistere mortales nec ali posse manifestum est,

    Col. 1, praef. § 6; Varr. R. R. 3, 8 fin.:

    quadringentis centum Venerios non posse casu consistere,

    to occur, lake place, be thrown, Cic. Div. 2, 21, 48: summa studia officii inter nos certatim constiterunt, Lentul. ap. Cic. Fam. 10, 34, 3: sed non in te quoque constitit idem Exitus, take or have place, Ov. M. 12, 297.—
    (β).
    With in, ex, or the simple abl. (in Quint. also with circa and inter; v. infra), to consist in or of, to depend upon:

    major pars victūs eorum in lacte, caseo, carne consistit,

    Caes. B. G. 6, 22:

    omnis per se natura duabus Constitit in rebus,

    Lucr. 1, 420:

    e quibus haec rerum summa consistat,

    id. 1, 236; so with ex, id. 1, 839; 1, 873 al.; with abl.:

    deveniunt in talis disposturas, Qualibus haec rerum consistit summa,

    id. 1, 1028; 5, 61; 5, 66:

    vita omnis in venationibus atque in studiis rei militaris consistit,

    Caes. B. G. 6, 21:

    in eo salus et vita optimi cujusque consistit,

    Cic. Phil. 3, 8, 19:

    in hoc summa judicii causaque tota consistit,

    id. Quint. 9, 32; cf. id. de Or. 1, 40, 182:

    causam belli in personā tuā,

    id. Phil. 2, 22, 53:

    in quibus vita beata,

    id. Tusc. 5, 14, 40:

    in unā honestate omne bonum,

    id. ib. 5, 14, 42:

    in nomine controversia,

    Quint. 7, 3, 7; 8, 3, 57:

    in actu rhetoricen,

    id. 2, 18, 2; 6, 3, 42:

    spes omnis consistebat Datami in se locique naturā,

    Nep. Dat. 8, 3.—With abl., Quint. 12, 10, 59:

    omnis quaestio circa res personasque consistere videtur,

    id. 3, 5, 7; 6, 3, 19:

    quaestio inter utile atque honestum consistet,

    id. 3, 8, 24. —
    5.
    As opp. to progressive motion, to come to a stand, stand still, stop, rest, take rest, cease:

    sola Ubi quiesco, omnis familiae causa consistit tibi,

    Plaut. As. 3, 1, 9:

    omnis administratio belli consistit,

    Caes. B. C. 2, 12:

    vel concidat omne caelum omnisque terra consistat necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    forensium rerum labor et ambitionis occupatio constitisset,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    usura,

    id. Att. 6, 1, 7: diarroia, id. Fam. 7, 26, 2; cf.:

    videndum, morbus an increscat, an consistat, an minuatur,

    remains unchanged, Cels. 3, 2; and:

    cursus pituitae,

    id. 6, 6:

    cum ad Trebiam terrestre constitisset bellum,

    Liv. 21, 49, 1:

    cum bellum Ligustinum ad Pisas constitisset,

    id. 35, 4, 1; 22, 32, 4:

    infractaque constitit ira,

    Ov. M. 6, 627:

    Gaius ejusque posteri in equestri ordine constitere usque ad Augusti patrem,

    Suet. Aug. 2; cf.:

    maledictum, quod intra verba constitit,

    stopped at, went no farther than, Quint. Decl. 279.
    Consisto as v.
    a. = constituo formerly stood Lucr. 6, 11; Sall. J. 49, 6; but these passages are corrected in recent editions. It is now found only Gell. 5, 10, 9, a doubtful passage, where Hertz reads: cum ad judices coniiciendae [consistendae] causae gratiā venissent.

    Lewis & Short latin dictionary > consisto

  • 17 isthic

    1.
    istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).
    I.
    In gen.
    A.
    Substantively:

    isne istic fuit, quem vendidisti?

    Plaut. Capt. 5, 3, 10:

    quid istic narrat,

    Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—
    B.
    With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):

    istac lege filiam tuam sponden mihi dari?

    Plaut. Trin. 5, 2, 38:

    cum istoc ornatu,

    id. Curc. 1, 1, 2:

    istic labor,

    id. Truc. 2, 6, 40:

    haud istoc modo solita se me ante appellare,

    as you now do, id. ib. 1, 2, 60:

    istaec praeda,

    id. Rud. 4, 7, 16:

    istic servus,

    id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:

    quis istic est qui deos tam parvi pendit?

    id. Rud. 3, 2, 36:

    istaec miseria,

    id. ib. 2, 1, 45:

    malum istoc,

    id. Bacch. 3, 1, 15:

    istaec res,

    Ter. Hec. 4, 2, 17:

    circum istaec loca commorari,

    Cic. Att. 8, 12, C, 1.—
    C.
    Esp., in neutr. sing. and plur.:

    si istuc ita est,

    Varr. R. R. 1, 2:

    istuc quidem considerabo,

    Cic. Ac. 1, 4:

    ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,

    so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:

    istoc vilius,

    Ter. Ad. 5, 9, 24:

    dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,

    Cic. Div. 1, 5, 8:

    istuc fractum,

    id. Pis. 26, 62:

    non posse istaec sic abire,

    id. Att. 14, 1.—With gen.:

    quid istuc est verbi?

    Plaut. Curc. 1, 1, 32:

    istuc aeta tis homo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—
    II.
    Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:

    istucine interminata sum hinc abiens tibi?

    Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:

    istocine pacto me adjutas?

    id. ib. 1, 1, 81:

    istaece ridicularia,

    id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,
    2.
    istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.
    I.
    Lit., of place:

    cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,

    Plaut. Aul. 4, 2, 1:

    Heus! vos pueri! Quid istic agitis?

    id. Most. 4, 2, 30:

    quid istic habitat,

    id. Cist. 2, 3, 55:

    intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,

    Cic. Att. 3, 12, 3:

    ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,

    id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:

    istic nunc metuende jace,

    Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:

    quid istic tibi negoti est?

    Ter. And. 5, 2, 8:

    tu istic mane,

    id. Eun. 5, 2, 70. —
    II.
    Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:

    neque istic, neque alibi,

    Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:

    istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,

    I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > isthic

  • 18 istic

    1.
    istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).
    I.
    In gen.
    A.
    Substantively:

    isne istic fuit, quem vendidisti?

    Plaut. Capt. 5, 3, 10:

    quid istic narrat,

    Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—
    B.
    With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):

    istac lege filiam tuam sponden mihi dari?

    Plaut. Trin. 5, 2, 38:

    cum istoc ornatu,

    id. Curc. 1, 1, 2:

    istic labor,

    id. Truc. 2, 6, 40:

    haud istoc modo solita se me ante appellare,

    as you now do, id. ib. 1, 2, 60:

    istaec praeda,

    id. Rud. 4, 7, 16:

    istic servus,

    id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:

    quis istic est qui deos tam parvi pendit?

    id. Rud. 3, 2, 36:

    istaec miseria,

    id. ib. 2, 1, 45:

    malum istoc,

    id. Bacch. 3, 1, 15:

    istaec res,

    Ter. Hec. 4, 2, 17:

    circum istaec loca commorari,

    Cic. Att. 8, 12, C, 1.—
    C.
    Esp., in neutr. sing. and plur.:

    si istuc ita est,

    Varr. R. R. 1, 2:

    istuc quidem considerabo,

    Cic. Ac. 1, 4:

    ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,

    so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:

    istoc vilius,

    Ter. Ad. 5, 9, 24:

    dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,

    Cic. Div. 1, 5, 8:

    istuc fractum,

    id. Pis. 26, 62:

    non posse istaec sic abire,

    id. Att. 14, 1.—With gen.:

    quid istuc est verbi?

    Plaut. Curc. 1, 1, 32:

    istuc aeta tis homo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—
    II.
    Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:

    istucine interminata sum hinc abiens tibi?

    Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:

    istocine pacto me adjutas?

    id. ib. 1, 1, 81:

    istaece ridicularia,

    id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,
    2.
    istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.
    I.
    Lit., of place:

    cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,

    Plaut. Aul. 4, 2, 1:

    Heus! vos pueri! Quid istic agitis?

    id. Most. 4, 2, 30:

    quid istic habitat,

    id. Cist. 2, 3, 55:

    intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,

    Cic. Att. 3, 12, 3:

    ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,

    id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:

    istic nunc metuende jace,

    Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:

    quid istic tibi negoti est?

    Ter. And. 5, 2, 8:

    tu istic mane,

    id. Eun. 5, 2, 70. —
    II.
    Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:

    neque istic, neque alibi,

    Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:

    istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,

    I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > istic

  • 19 Paulina

    1.
    paulus ( paull-), a, um, adj. [for paurulus; Gr. root pauros; cf. misellus for miserulus].
    I.
    In gen., little, small (anteclass. and poet.):

    paulo momento huc vel illuc impelli,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    paulo sumptu,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    pauper a paulo lare,

    Varr. L. L. 5, § 92 Müll.: paula trua, Titin. ap. Non. 19, 19.—
    (β).
    Subst.: pau-lum, i, n., a little, a trifle: de paulo paululum [p. 1318] hoc tibi dabo, Plaut. Curc. 1, 2, 31:

    quasi vero paulum intersiet,

    Ter. Eun. 4, 4, 18:

    an paulum hoc esse tibi videtur?

    id. ib. 5, 2, 18;

    5, 8, 38: agelli paulum,

    id. Ad. 5, 8, 26:

    supplicī,

    id. And. 5, 3, 32; so,

    negotī,

    id. Heaut. 3, 1, 92:

    lucri,

    id. ib. 4, 4, 25:

    paulum huic Cottae tribuit partium,

    allotted a small part of his defence, Cic. de Or. 1, 53, 229:

    nil Aut paulum abstulerat,

    Hor. Ep. 1, 15, 33:

    ubi paulum nescio quid superest,

    Juv. 11, 47: post paulum, v. infra. —
    II.
    Adverb. uses.
    A.
    Abl.: paulo, by a little, a little, somewhat.
    1.
    With comp.:

    paulo prius,

    Plaut. Men. 4, 3, 7:

    liberius paulo,

    Cic. Or. 24, 82:

    civis haud paulo melior, quam, etc.,

    id. Att. 2, 12, 3:

    paulo secus,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    haud paulo plus,

    id. Fam. 7, 1, 3:

    paulo minus consideratus,

    id. Quint. 3, 11:

    paulo magis affabre factus,

    id. Verr. 1, 5, 14:

    verbis paulo magis priscis uti,

    id. Brut. 21, 82:

    paulo longius processerant,

    Caes. B. G. 2, 20:

    maturius paulo,

    id. ib. 1, 54:

    paulo minus quatuordecim annos,

    a little under, Suet. Ner. 40:

    paulo minus, quam privatum egit,

    id. Tib. 26:

    paulo minus octogesimo aetatis anno decessit,

    Plin. Ep. 7, 24, 1:

    paulo minus quinque millia,

    id. Pan. 28, 4.—
    2.
    Esp. with ante, post:

    quae paulo ante praecepta dedimus,

    Cic. Part. 39, 137:

    paulo ante,

    id. Verr. 2, 4, 3, § 6; Juv. 6, 227; 9, 114:

    post paulo,

    just after, a little after, Sall. C. 18, 3; Liv. 22, 60. —
    3.
    With words and expressions implying superiority or comparison:

    magnitudine paulo antecedunt,

    Caes. B. G. 6, 26:

    verba paulo nimium redundantia,

    Cic. de Or. 2, 21, 88:

    histrio si paulo se movit extra numerum,

    id. Par. 3, 2, 26:

    paulo ultra eum locum,

    Caes. B. C. 3, 66:

    paulo mox,

    Plin. 18, 28, 68, § 268.—
    4.
    Without comparison (rare), a little, somewhat:

    paulo qui est homo tolerabilis,

    Ter. Heaut. 1, 2, 31:

    ut non solum gloriosis consiliis utamur, sed etiam paulo salubribus,

    Cic. Att. 8, 12, 5:

    aut nihil aut paulo cui tum concedere digna, Lux mea, etc.,

    Cat. 68, 131.—Hence,
    B.
    Acc.: paulum, a little, somewhat:

    paulum supra eum locum,

    Caes. B. G. 6, 9:

    epistolae me paulum recreant,

    Cic. Att. 9, 6, 5:

    paulum differre,

    id. Agr. 2, 31, 85:

    requiescere,

    id. de Or. 1, 62, 265:

    commorari,

    id. Rosc. Com. 10, 28: scaphae paulum progressae, Sall. ap. Gell. 10, 26, 10 (Hist. 1, 60 Dietsch):

    paulum aspectu conterritus haesit,

    Verg. A. 3, 597.—
    (β).
    With adv. of time or place:

    post paulum,

    a little later, after a short time, Caes. B. G. 7, 50; Quint. 9, 4, 19; 2, 17, 25; 11, 3, 148:

    ultra paulum,

    id. 11, 3, 21; cf.:

    infra jugulum,

    Suet. Caes. 82; cf. also: paulum praelabitur ante, Cic. poët. N. D. 2, 43, 111.—
    (γ).
    With comp.:

    haud paulum major,

    Sil. 15, 21:

    tardius,

    Stat. Th. 10, 938.
    2.
    Paulus ( Paull-), i, m., a Roman surname (not a praenomen; cf. Borghesi Framm. de' Fasti Cons. i. p. 49, and his Dec. Numism. 4, n. 10) of the Æmilian family, Cic. Lael. 6, 21; id. Verr. 2, 5, 6, § 14.
    I.
    L. Aemilius Paulus, a consul who fell in the battle near Cannœ, Hor. C. 1, 12, 38; Cic. Sen. 20, 75; id. Div. 2, 33, 71.—
    II.
    The son of no. I., the adoptive father of the younger Scipio and the conqueror of Perseus, Cic. Rab. Post. 1, 2; id. Sen. 6, 15. —
    III.
    Q. Paulus Fabius Maximus, a consul A. U. C. 743, Front. Aquaed. 100.—
    IV. V. VI.
    Sergius Paulus, proconsul in Cyprus, Vulg. Act. 13, 7.—Hence,
    A.
    Paulĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Paulus, Paulian:

    Pauliana victoria,

    the victory of L. Æmilius Paulus over Perseus, Val. Max. 8, 11, 1: Pauliana responsa, of the jurist J. Paulus, Dig. praef. ad Antecess. § 5.—
    B.
    Paulī-nus ( Paull-), a, um, adj., of or belonging to a Paulus, Pauline, only as a Roman surname.—Subst.
    1.
    Paulīnus, i, m.:

    C. Suetonius Paulinus,

    Tac. A. 14, 29.—
    2.
    Paulīna, ae, f.:

    Lollia Paulina,

    wife of the emperor Caligula, Suet. Calig. 25; Tac. A. 12, 1; Plin. 9, 35, 58, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > Paulina

  • 20 Paullus

    1.
    paulus ( paull-), a, um, adj. [for paurulus; Gr. root pauros; cf. misellus for miserulus].
    I.
    In gen., little, small (anteclass. and poet.):

    paulo momento huc vel illuc impelli,

    Ter. And. 1, 5, 31:

    paulo sumptu,

    id. Ad. 5, 4, 22:

    pauper a paulo lare,

    Varr. L. L. 5, § 92 Müll.: paula trua, Titin. ap. Non. 19, 19.—
    (β).
    Subst.: pau-lum, i, n., a little, a trifle: de paulo paululum [p. 1318] hoc tibi dabo, Plaut. Curc. 1, 2, 31:

    quasi vero paulum intersiet,

    Ter. Eun. 4, 4, 18:

    an paulum hoc esse tibi videtur?

    id. ib. 5, 2, 18;

    5, 8, 38: agelli paulum,

    id. Ad. 5, 8, 26:

    supplicī,

    id. And. 5, 3, 32; so,

    negotī,

    id. Heaut. 3, 1, 92:

    lucri,

    id. ib. 4, 4, 25:

    paulum huic Cottae tribuit partium,

    allotted a small part of his defence, Cic. de Or. 1, 53, 229:

    nil Aut paulum abstulerat,

    Hor. Ep. 1, 15, 33:

    ubi paulum nescio quid superest,

    Juv. 11, 47: post paulum, v. infra. —
    II.
    Adverb. uses.
    A.
    Abl.: paulo, by a little, a little, somewhat.
    1.
    With comp.:

    paulo prius,

    Plaut. Men. 4, 3, 7:

    liberius paulo,

    Cic. Or. 24, 82:

    civis haud paulo melior, quam, etc.,

    id. Att. 2, 12, 3:

    paulo secus,

    id. de Or. 3, 30, 119:

    haud paulo plus,

    id. Fam. 7, 1, 3:

    paulo minus consideratus,

    id. Quint. 3, 11:

    paulo magis affabre factus,

    id. Verr. 1, 5, 14:

    verbis paulo magis priscis uti,

    id. Brut. 21, 82:

    paulo longius processerant,

    Caes. B. G. 2, 20:

    maturius paulo,

    id. ib. 1, 54:

    paulo minus quatuordecim annos,

    a little under, Suet. Ner. 40:

    paulo minus, quam privatum egit,

    id. Tib. 26:

    paulo minus octogesimo aetatis anno decessit,

    Plin. Ep. 7, 24, 1:

    paulo minus quinque millia,

    id. Pan. 28, 4.—
    2.
    Esp. with ante, post:

    quae paulo ante praecepta dedimus,

    Cic. Part. 39, 137:

    paulo ante,

    id. Verr. 2, 4, 3, § 6; Juv. 6, 227; 9, 114:

    post paulo,

    just after, a little after, Sall. C. 18, 3; Liv. 22, 60. —
    3.
    With words and expressions implying superiority or comparison:

    magnitudine paulo antecedunt,

    Caes. B. G. 6, 26:

    verba paulo nimium redundantia,

    Cic. de Or. 2, 21, 88:

    histrio si paulo se movit extra numerum,

    id. Par. 3, 2, 26:

    paulo ultra eum locum,

    Caes. B. C. 3, 66:

    paulo mox,

    Plin. 18, 28, 68, § 268.—
    4.
    Without comparison (rare), a little, somewhat:

    paulo qui est homo tolerabilis,

    Ter. Heaut. 1, 2, 31:

    ut non solum gloriosis consiliis utamur, sed etiam paulo salubribus,

    Cic. Att. 8, 12, 5:

    aut nihil aut paulo cui tum concedere digna, Lux mea, etc.,

    Cat. 68, 131.—Hence,
    B.
    Acc.: paulum, a little, somewhat:

    paulum supra eum locum,

    Caes. B. G. 6, 9:

    epistolae me paulum recreant,

    Cic. Att. 9, 6, 5:

    paulum differre,

    id. Agr. 2, 31, 85:

    requiescere,

    id. de Or. 1, 62, 265:

    commorari,

    id. Rosc. Com. 10, 28: scaphae paulum progressae, Sall. ap. Gell. 10, 26, 10 (Hist. 1, 60 Dietsch):

    paulum aspectu conterritus haesit,

    Verg. A. 3, 597.—
    (β).
    With adv. of time or place:

    post paulum,

    a little later, after a short time, Caes. B. G. 7, 50; Quint. 9, 4, 19; 2, 17, 25; 11, 3, 148:

    ultra paulum,

    id. 11, 3, 21; cf.:

    infra jugulum,

    Suet. Caes. 82; cf. also: paulum praelabitur ante, Cic. poët. N. D. 2, 43, 111.—
    (γ).
    With comp.:

    haud paulum major,

    Sil. 15, 21:

    tardius,

    Stat. Th. 10, 938.
    2.
    Paulus ( Paull-), i, m., a Roman surname (not a praenomen; cf. Borghesi Framm. de' Fasti Cons. i. p. 49, and his Dec. Numism. 4, n. 10) of the Æmilian family, Cic. Lael. 6, 21; id. Verr. 2, 5, 6, § 14.
    I.
    L. Aemilius Paulus, a consul who fell in the battle near Cannœ, Hor. C. 1, 12, 38; Cic. Sen. 20, 75; id. Div. 2, 33, 71.—
    II.
    The son of no. I., the adoptive father of the younger Scipio and the conqueror of Perseus, Cic. Rab. Post. 1, 2; id. Sen. 6, 15. —
    III.
    Q. Paulus Fabius Maximus, a consul A. U. C. 743, Front. Aquaed. 100.—
    IV. V. VI.
    Sergius Paulus, proconsul in Cyprus, Vulg. Act. 13, 7.—Hence,
    A.
    Paulĭānus, a, um, adj., of or belonging to a Paulus, Paulian:

    Pauliana victoria,

    the victory of L. Æmilius Paulus over Perseus, Val. Max. 8, 11, 1: Pauliana responsa, of the jurist J. Paulus, Dig. praef. ad Antecess. § 5.—
    B.
    Paulī-nus ( Paull-), a, um, adj., of or belonging to a Paulus, Pauline, only as a Roman surname.—Subst.
    1.
    Paulīnus, i, m.:

    C. Suetonius Paulinus,

    Tac. A. 14, 29.—
    2.
    Paulīna, ae, f.:

    Lollia Paulina,

    wife of the emperor Caligula, Suet. Calig. 25; Tac. A. 12, 1; Plin. 9, 35, 58, § 117.

    Lewis & Short latin dictionary > Paullus

См. также в других словарях:

  • in re commorari — index dwell (linger over) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • ВИТАТЬ — Слова, вошедшие в состав русского литературного языка из языка старославянского, имели сложную и разнообразную судьбу на русской почве. Активно приспособляясь к историческим изменениям семантической системы русского языка, многие из… …   История слов

  • demeurer — Demeurer, ou demourer en quelque lieu, Locum aliquem habitare, Incolere, vel tenere, Manere in aliquo loco. Demeurer une espace de temps en quelque lieu, In aliquo loco consistere, vel commorari. Demeurer longuement en quelque lieu, Ponere multum …   Thresor de la langue françoyse

  • sejourner — en quelque lieu, Immorari, Considere apud aliquem locum, Commorari, Consistere et commorari. Il a sejourné trois jours à Rome, Triduum Romae constitit, Commoratus est …   Thresor de la langue françoyse

  • Commorant — Com mo*rant, n. [L. commorans, p. pr. of commorari to abide; com + morari to delay.] 1. (Law) Ordinarily residing; inhabiting. [1913 Webster] All freeholders within the precinct . . . and all persons commorant therein. Blackstone. [1913 Webster]… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • commorancy — commorant, adj. /kom euhr euhn see/, n., pl. commorancies. Law. a dwelling in a place; usual or temporary residence in a place. [1580 90; commor(ant) residing ( < L commorant , s. of commorans, prp. of commorari to remain, delay, equiv. to com… …   Universalium

  • dwell — I (linger over) verb accent, accentuate, brood over, continue, emphasize, extend, harp upon, impress, in re commorari, insist, intensify, point up, prolong, prolongate, reiterate, rem longius prosequi, stress II (reside) verb abide, be located,… …   Law dictionary

  • Kommorant — Kom|mo|rạnt, der; en, en [mlat. commorantis = Ansässiger, Einwohner, zu: commorari = ansässig sein, wohnen; bleiben, sich aufhalten (lat. = verweilen, eine Weile bleiben)] (kath. Kirche): ohne Ausübung der Seelsorge an einem Ort ansässiger… …   Universal-Lexikon

  • AVENTICUM — Helvetiorum oppid. Caessar. Wiefelsburg Rhenano, quasi Vivilonis burgus, a restaurarore Vivilone Comite. Avenche Marltano. Civitas Helvetiorum, in lib. provinc. Divisis sub Augusto in XVII. provincias Galliis, sub Provincia Lugdun. quinta fuit. A …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BONA Fortuna — vide supra Agatha. Eius cellae meminit in Boeoticis Pausan. ubi Trophonii oraculum describit: Κατὰ δὲ τὸ μαντεῖον τοιάδε γίνεται. ἐπειδὰν ἀνδρὶ ἐς τȏυ Τροφωνίου κατιέναι δόξῃ, πρῶτα μὲν τεταγυνίων ἡμερῶν δίαιταν εν ὀικήματς ἔχει, τὸ δὲ ὄικημα… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • HIEROSOLYMA — I. HIEROSOLYMA nova urbs, ab Aelio Hadtiano Imp. condita. Hic enim, cum A. C. 135. Iudaei rebellantes Templum restituere conarentur, 58. myriadas eorum uno di concidit, et residua veteris Hierosolymae prorsus destruxit, montem quoque Moriah, in… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»